Terra Incognita-سرزمین کشف ناشده

آلن بوتون , فیلسوف جوان فرانسوی در کتاب " هنرمسافرت" می پرسد اگر جوهره زندگی ما تلاشی برای دستیابی به شادی باشد شاید کمتر عملی به اندازه سفرهای ما پویایی این جستجو را با تمام تناقضاتش بازگو کنند. سفرها در واقع بازگو کننده آنند که زندگی ورای محدودیتهای دست و پاگیرکار و تقلای ما برای بقا چه معنایی می دهد. با این حال کمتر پیش می آید که این سفرها پرسشهای فیلسوفانه ای ورای جنبه های عملی را مطرح کنند. ما بیشتردغدغه اینکه به کجا سفر کنیم را داریم تا اینکه بپرسیم چرا و چطور باید سفر کنیم.
بعد بوتون داستان جالبی را از رمان A rebour (ضد طبیعت) نوشته Joris-Karl Huysmans-1880 حول و حوش رابطه بین پیش بینی ما از یک مسافرت و واقعیت بیرونیش نقل می کند. در این رمان قهرمان داستان Des Esseintes در ویلای بزرگی در حومه پاریس زندگی می کند. او به ندرت بیرون می رود تا از دیدن زشتی و حماقت دیگران در امان بماند. یک روز عصر هم که تصمیم می گیرد چند ساعتی را در روستایی در آن حوالی بپلکد نفرتش از مردم آنجا افزونتر می شود. بنابراین تصمیم می گیرد وقتش را فقط در تختخوابش به خواندن ادبیات کلاسیک بگذراند. تا اینکه یک روز صبح با خواندن داستانی از دیکنز ناگهان هوس مسافرت به لندن به سرش می زند. هیجان این تصمیم چنان زیاد است که طولی نمی کشد به پیشخدمتش دستور می دهد تا چمدانشهایش را ببندد بارانی خاکستری اش را می پوشد چکمه هایش را به پا می کند و با قطار بعدی راهی پاریس می شود. چون تا آمدن قطار لندن کمی فرصت داردبه یک کتابفروشی انگلیسی می رود و کتاب راهنمای سفر به لندن را می خرد .آنگاه به یک بار قدم می گذارد که پاتوق مشتریان انگلیسی است. حال و هوای آنجا آنچه دیکنزدر داستانهایش توصیف کرده بود به ذهنش می آورد : دوریت کوچولو , دورا کاپرفیلد , یکی از مشتریان موهای سفیدی شبیه آقای ویکفیلد دارد. Des Esseintes که حالا گشنه اش شده به گشت و گذارش ادامه می دهد و به یک میخانه دیگر قدم می گذارد. جایی که تاریک و دودگرفته است با ردیفی از شیشه های آبجو روی پیشخوان , که با گوشت قرمز رنگ چند لوبستر در میانشان تزئین شده اند.پشت میزهای چوبی زنان انگلیسی با صورتهای پسرانه و دندانهای خرگوشی , با گونه های گل انداخته و دستان و انگشتان دراز نشسته اند. قهرمان ما روی یکی از صندلی ها می نشیند. سوپ دم گاو به همراه یک ماهی دودی بیف و مقداری سیب زمینی سفارش می دهد و ..........

اما همینکه زمان سوار شدن به قطار نزدیک می شود رخوت ناگهانی وجود Des Esseintes را در بر می گیرد. پیش خودش فکر می کند چقدر کسل کننده خواهد بود اکر واقعا بخواهد به آنجا سفر کند. فکرش را بکن تا ایستگاه باید بدود دنبال یک حمال راه بیافتد سوار قطار شود تختی را که بهش عادت ندارد را تحمل کند توی صف بایستد سرما بخورد ....
چه مرضی است که آدم این همه راه را برود وقتی به این باحالی می تواند روی صندلیش بنشیند ؟ مگر همینجا که الان نشسته لندن نیست؟ لندنی که بوها , آدمها , آب و هوا , غذا و حتی قاشق و چنگالهایش دورو برش اند؟ غرق در این افکار زیر لب می گوید:" من باید عقلم پاره سنگ برداشته باشد که فکر کنم این سفر ضروی جذاب و مفید خواهد بود". این را گفته پول غذایش را می دهد و با قطار بعدی به همراه چمدانها و چتر و عصا و دیگر خرت و پرتهایش به ویلایش برمی گردد و بعد ازآن هیچ گاه خانه اش را ترک نمی کند.

برای شما هم شاید این اتفاق افتاده باشد. اینکه لذت تصور جایی از دیدن به عینه اش برایتان بیشتر بوده باشد. مثل ساختمان اپرای سیدنی که خوب باید اعتراف کنم غیر از چند دقیقه اول برایم جذابیت بیشتری باقی نگذاشت. در یک آن همه آنچه در چنته داشت را رو میکرد. جایی برای کشف یا بازیگوشی باقی نمی گذاشت. یا آبشار نیاگارا با آن عظمت دروغینش.
برگردیم به موضوع Terra incognita یا همان زمین کشف نشده. شاید لذت ناشناختگی آدمیان را وامیدارد تا برخی جاها را برای روز مبادا ناشناخته نگه دارند و شروع به اسطوره سازی کنند. درست مثل پارادوکس گوش دادن به یک ترانه ای که دیوانه اش هستی "هر چه بیشتر بهش گوش بدی زودتر ازش زده می شی پس باید کم کم و دم دم بهش گوش بدی"

اما داستان این Terra incognita بیش از اینکه در مورد ایده کلی سرزمین کشف نشده باشد بیشتر در مورد یک فیلم کوتاه است که فیلمساز سوئدی پیتر ولکارت با الهام از موضوعی مشابه ساخته است. داستان فیلم در مورد ایگور لچنکو Igor leschenko فیزیکدان جوان شورویایی است که در دهه 1920 در پی ادعای جنجال برانگیزش برای مدت کوتاهی تیتر روزنامه ها بود. ایگور ادعا کرد جزیره ای در این کره خاکی هست که قوانین جاذبه زمین بر آن حکمفرما نیست. وی پس از جدل های بسیار با مخالفانش برای اثبات این ادعا دست به مسافرتی دریایی زد تا این جزیره را- که وی آنرا "نانوپل" نامید پیدا کند. فکرش را بکنید. برای ما معمارها که نیروی جاذبه خواهی نخواهی یکی از اصول و شاید محدودیتهای اولیه کارمان است طراحی کردن در جزیره نانوپل چقدر می توانست هیجان انگیز باشد! اینکه ایگور لچنکوف بالاخره آن جزیره افسانه ای را پیدا کرد یا نه فکر می کنم زیاد مهم نباشد. مهم تر از آن شاید ایمان وی به وجود چنین جایی و جسارتش برای یافتن آن باشد.
لینک فیلم را نتوانستم پیدا کنم اما این کلیپ کمی حال و هوای آن را القا می کند
.